کابل HDMI چیست و چه کاربردهایی دارد؟

درگذشته انتقال تصویر و صدا توسط چندین کابل به‌صورت جداگانه صورت می‌گرفت. یعنی اگر می‌خواستیم از دستگاه دی‌وی‌دی یا دوربین فیلم‌برداری فیلمی را از تلویزیون ببینیم، می‌بایست از چندین کابل برای انتقال تصویر و صدا استفاده کنیم.با پیشرفت روز افزون علم ، دست آورد های زیادی در این زمینه داشته اند. امروزه انتقال فایل ها از یک سیستم به سیتم دیگر اهمیت و جایگاه مهمی دارد و بدین منظور بشر اختراعات زیادی را پشت سر گذاشته است و یکی از تکنولوژی های حال حاضر "کابل HDMI" محسوب می شود که تنها رابط برای انتقال هم زمان تصویر و صدا به صورت دیجیتالی و غیر فشرده است.در ادامه مطلب در مورد کابل HDMI و کاربردهای آن بیشتر شرح خواهیم داد:

کابل HDMI چیست ؟

اولین و تنها رابط تجاری برای انتقال غیر فشرده همزمان صدا و تصویر بصورت دیجیتال است. در واقع HDMI نوعی پورت ارتباطی است که قابلیت انتقال صدا و تصویر با کیفیت بالا را تنها با استفاده از یک کابل را به کاربرها ارائه می دهد.HDMI مخفف کلمه High-Definition Multimedia Interface است؛ معنی لغوی آن در زبان فارسی رابط چند رسانه ای اچ دی یا رابط چند رسانه ای با کیفیت بالاست؛ این پورت برای اولین بار در سال 2003 به بازار عرضه شد.

کابل HDMI چه کاربردی دارد؟

یکی از مهم ترین کاربردهای کابل اچ دی ام آی انتقال داده ها از کامپیوتر و لپ تاپ به تلویزیون بدون کاهش کیفیت است. توجه کنید که لپ تاپ‌های قدیمی ممکن است دارای پورت HDMI نباشند. در این خصوص باید از تبدیل ها بسته به نیاز خود استفاده نمایید.در کابل های آنالوگ برای انتقال صدا و تصویر به صورت هم زمان از دو یم استفاده میشد ، ولی در کابل HDMI از یک کابل به صورت هم زمان صدا و تصویر با بالاترین کیفیت و بدون فشرده شدن انتقال می یابد.

نحوه اتصال لپ تاپ به تلویزیون در ویندوز 10

امروزه اکثر لپ‌تاپ‌ها پورت type-C دارند. اگر کابل دوسر تایپ سی دارید فقط با خرید یک مبدل تایپ سی به hdmi می توانید لپ تاپ خود را به تلویزیون متصل کنید. برای اتصال لپ تاپ به تلویزیون در ویندوز 10، ابتدا از بخش تنظیمات لپ تاپ خود به بخش Sysytem بروید سپس Display را کلیک کنید. در این صفحه دو آیکن با شماره‌های 1 و 2 را می‌بینید. در زیر این دو روی گزینه‌ی Detect کلیک کنید. تا تلویزیون یا هر دستگاه دیگری که می‌خواهید به آن متصل شوید را شناسایی کند. در انتهای همین صفحه تنظیمات وضوح نمایشگر خود را به دلخواه می‌توانید انتخاب کنید. اگر از تلویزیون 4K استفاده می‌کنید رزولوشن را روی 3840x 2160 تنظیم کنید تا بالاترین وضوح ممکن را مشاهده کنید. همچنین با کلید‌های میانبر Fn و F8 از روی کیبورد خود می‌توانید کابل HDMI خود را فعال و سپس گزینه extend را که در سمتراست تصویر مشاهده می‌کنید را انتخاب کنید. اگر می‌خواهید تصویر هم در لپ تاپ و هم در تلویزیون نمایش داده شود، گزینه dublicated و اگر می‌خواهید که تصویر فقط در تلویزیون نمایش داده شود گزینه second screen only را انتخاب کنید. بعد از انجام مراحل فوق تصویر لپ تاپ خود را در تلویزیون مشاهده کنید.

انواع کابل HDMI و مهمترین ویژگی های آن

کابل اچ دی ام آی، امکان نقل و انتقال تصویرهایی با درجه وضوح بیشتر از 1080 پیکسل و با سرعت 60 فریم در هر ثانیه را برای کاربر فراهم می کند.انتقال صدا نیز با 192 کیلوهرتز انجام می شود؛ این کابل در دو نوع کوچک و بزرگ تولید می شود و اندازه های کوچک یا مینی کابل ها، غالبا در دستگاه های کوچک استفاده می شوند.19سیم و پین در ترکیب آن به کار رفته است و انتقال با سرعت 5 گیگابایت در ثانیه انجام می شود هم چنین محافظ copyright هم در آن تعبیه شده است؛ کابل HDMI به دلیل پشتیبانی از مکانیزم CEC امکان انتقال فایل های الکترونیکی را فراهم می کند.

کابل HDMI 1.0

 اولین ورژن hdmi در دسامبر 2002 با قابلیت نمایش سیگنال های تلویزیون دیجیتال به همراه صدای دالبی دیجیتال و انواع متنوعی از فرمت‌های صدا و در می 2004 ویرایش 1.1 با پشتیبانی از DVD Audio و صدای 5.1 بدون استفاده از 6 کابل صدای RCA به بازار آمد.سپس در آگوست 2005 نسخه HDMI 1.2 با پشتیبانی از فرمت صدای تک بیتی وارد بازار شد.HDMI 1.4 آخرین ورژن از کابل اچ دی ام آی یک در سال 2009 با پشتیبانی از 3D و شبکه ، نسبت به ورژن قبلی منتشر شد.

کابل HDMI 2.0

در سپتامبر 2013 با تولید نسخه HDMI 2.0 این مقادیر به 18 گیگابیت در ثانیه و 32 کانال صوتی 1536 کیلوهرتزی رسید. این نسخه جدید از کیفیت تصویر 4k پشتیبانی می‌کند و 60 فریم در ثانیه را در این حالت انتقال می‌دهد.همچنین در نسخه 2 فناوری HDMI قابلیت تبادل دوطرفه با 4 مسیر صوتی و 2 مسیر تصویری افزوده‌ شد، به این معنا که دو دستگاه دیجیتالی که توسط HDMI به یکدیگر متصل می‌شوند، علاوه بر انتقال داده، اطلاعات شناسایی صفحه نمایش گسترده (EDID) طرف مقابل را دریافت می‌کنند.

کابل HDMI 2.1

قطعا هرچقدر رزولوشن یک تلویزیون بالاتر باشد، کیفیت نمایش تصویر نیز بالاتر می رود و به لطف پورت HDMI می توان از طریق کنسول یا دستگاه‌ های پشتیبانی کننده 4K محتویات مربوطه را با بالاترین کیفیت تماشا کنید. پورت‌ HDMI 2.1 در واقع می تواند هم از رزولوشن 8K و هم از نرخ فریم‌ های بالا پشتیبانی کند. برای این پورت دو حالت در خروجی تصاویر وجود دارد. یا می توایند رزولوشن 4K با سرعت 120 هرتز دریافت کنید یا اینکه رزولوشن 8K با سرعت 60 هرتز دریافت کنید. همچنین برای دریافت خروجی 8K همراه HDR نیاز به یک کابل با پهنای باند 48 گیگابایت بر ثانیه دارید.رابط HDMI 2.0 دارای پهنای باند حداکثر 18 گیگابیت در ثانیه است و این در حالی است که رابط HDMI 2.1 از پهنای باند نجومی 48 گیگابیت در ثانیه بهره می برد که حتی بیش از دو برابر پهنای باند سریع ترین رابط HDMI موجود در جهان است. HDMI 2.1 می تواند دقت 8K را با نرخ 100 فریم در ثانیه پخش کرده و از دقت 10K نیز پشتیبانی می کند.

تاثیر HDMI 2.1 در تکنولوژی واقعیت مجازی

حجم اطلاعاتی که برای اجرای تصویر با رزولوشن 8K و نرخ فریم 120 لازم است تا حدی بالاست که HDMI 2.1 برای امکان‌پذیر کردن تبادل آن‌ها به صورت کامل از یک فناوری جدید تحت عنوان DSC استفاده می‌کند. این کابل حتی قدرت اجرای تصاویر با کیفیت 10K با سرعت 100 هرتز را داراست، اما از آن‌جایی که تقریبا هیچ تلویزیونی قدرت پخش با چنین کیفیتی را ندارد، نمی‌توان بر روی این توانایی حساب کرد. این تکنولوژی یکی از اصلی‌ترین چیز‌هایی است که به سران مایکروسافت و سونی این جرات را می‌دهد که با اطمینان وعده اجرای بازی‌ها با کیفیت 8K و سرعت 120 هرتز را بدهند. البته باید گفت که احتمال تمرکز استودیو‌های بازی‌سازی بر روی این کیفیت پایین است و با توجه به تکنولوژی مورد استفاده اکثر مخاطبان، به نظر می‌رسد رزولوشن 4K و سرعت 60 هرتز استاندارد مناسبی برای بازی‌های فعلی باشد.اما تکنولوژی واقعیت مجازی از این لحاظ به دیگر فناوری‌ها برتری دارد، چرا که هدست‌های واقعیت مجازی برای جلوگیری از ایجاد سردرد و حساسیت بینایی از پنل‌هایی با نرخ‌تازه‌سازی بسیار بالا استفاده می‌کنند و حالا با وجود کابل‌های HDMI 2.1 می‌توان از نهایت کیفیت هدست‌های واقعیت مجازی استفاده کرد.

نرخ‌تازه‌سازی متغیر (VRR)

می‌توان گفت گیمردوستانه‌ترین ویژگی HDMI 2.1 قابلیت پشتیبانی آن از نرخ تازه‌سازی متغیر است. این ویژگی شباهت بسیاری به Nvidia G-Sync دارد، چرا که همانند این تکنولوژی، به نمایش‌گر اجازه می‌دهد نرخ تازه‌سازی خود را با نرخ فریم بازی در حال اجرا هماهنگ سازد. این قابلیت موجب پیشگیری‌ از پدیده‌هایی همچون تاری تصویر می‌شود، پدیده‌ای که در زمان ناهماهنگی نرخ تازه‌سازی نمایش‌گر و سرعت پردازش فریم کنسول یا کامپیوتر رخ داده و در نتیجه باعث نمایش بخش‌هایی از چند فریم به صورت هم‌زمان می‌شود. گفتنی است که دارندگان اکس‌باکس نیز، به شرط  استفاده از یک تلویزیون جدید، می‌توانند از یک فناوری هم‌سان تحت نام FreeSync استفاده کنند.

کاهش تاخیر اتوماتیک (Auto Low Latency)

کاهش تاخیر اتوماتیک، یکی دیگر از ویژگی‌های مناسب برای گیمرهاست. این ویژگی به کنسول بازی اجازه می‌دهد کنترل بخش پردازش نمایش‌گر را به دست گرفته و با افزایش میزان هماهنگی بین کنسول و نمایش‌گر از بروز تاخیر یا لَگ در بازی پیش‌گیری کرده و سرعت پردازش اطلاعات را با محتوای در حال اجرا هماهنگ‌تر کند. چیز‌های بسیاری هستند که می‌توانند موجب بروز تاخیر در سرعت دریافت اطلاعات نمایش‌گر بشوند. از جمله آن‌ها تکنیک‌های خاصی هستند که برای اجرای تصاویر سریع یا جلوه‌های ویژه در فیلم‌ها استفاده می‌شوند. کاهش تاخیر اتوماتیک باعث می‌شود نمایش‌گر شما هماهنگی بیشتری با محتوای در حال پخش داشته و برای مثال در زمان اجرای یک فیلم نمایش‌گر را در حالتی متناسب با اجرای فیلم قرار دهد. علاوه بر این، فناوری QTF که یکی دیگر از ویژگی‌های HDMI 2.1 به حساب می‌آید، به کاهش تعداد لگ‌ کمک می‌کند.

HDR پویا

HDMI در نسخه 2.0 قابلیت پشتیبانی از HDR را دریافت کرد، اما پشتیبانی از این کیفیت در نسخه 2.1 به اوج خود رسیده است. برای درک چگونگی این موضوع باید نگاهی به نحوه کارکرد این دو نوع کابل بیندازیم. پیش از نسخه 2.1، قابلیت HDR توسط یک مرکز اطلاعات ثابت پشتیبانی می‌شد که وظیفه آن کنترل و ایجاد توازن در نحوه نورپردازی نمایش‌گر بود. نقطه ضعف یک مرکز ثابت این است که تنها یک بار نحوه نورپردازی را کنترل کرده و تا پایان یک فیلم، همان روش را دنبال می‌کند. اما HDMI 2.1 مجهز به یک مرکز اطلاعات پویاست که نحوه نورپردازی را در هرصحنه و یا حتی هر فریم کنترل و متوازن می‌سازد.این مسئله می‌تواند تاثیر بسیار بالایی در کیفیت کلی تصویر داشته باشد. اکثر فیلم‌های سینمایی امروزی متناسب با نمایش‌گر‌های برتر ساخته شده و به همین دلیل کیفیت نورپردازی‌ آن‌ها بر روی بسیاری از تلویزیون‌ها کاهش یافته و در نتیجه برخی صحنه‌ها، خصوصا صحنه‌های تاریک‌تر در فیلم، وضوح بسیار کمی خواهند داشت. مرکز اطلاعات پویا با افزایش کیفیت نورپردازی باعث می‌شود دیگر شاهد چنین افت کیفیت‌هایی نباشیم یا حداقل کم‌تر با آن‌ها روبرو شویم.